Emotionele intelligentie is de sleutel tot goede prestaties, succes, sociale vaardigheden, probleemanalyse en conflictmanagement. Emotionele intelligentie werkt als probleem-navigatie-instrument om op een goede manier met conflicten om te gaan. Emotionele intelligentie in brede zin is de herkenning van zichzelf en anderen, de erkenning van positieve en negatieve gevoelens, het vermogen om persoonlijke emoties te onderscheiden van blote feiten, evenals het vermogen om verstandig en professioneel te communiceren en onderhandelen.
De emotionele intelligentie heeft een direct verband met het vermogen om de emoties van andere mensen te begrijpen en inzichtelijk te krijgen. Een belangrijk onderdeel van emotionele intelligentie is het vermogen om de eigen emoties onder andere de "negatieve emoties" (woede, jaloezie, irritatie, afgunst, haat) te erkennen en te beheersen. Deze emoties spelen een zeer belangrijke rol tijdens het conflictproces.
Psychologen maken veelal een onderverdeling van emotionele intelligentie in vier categorieën van
vaardigheden.
- De eerste is het vermogen om helder en duidelijk met anderen te communiceren, verwachtingen uit te leggen, actief te luisteren, te beïnvloeden en te inspireren, in een familie of team samen te werken en onderlinge verschillen op een positieve manier op te lossen.
- De tweede categorie is algemene empathie en een comfortabel zelfgevoel bij anderen, op die manier ontstaan er zelden misverstanden.
- De derde vaardigheid is kennis van iemands zwakke en sterke kanten waardoor een rustige, respectvolle en vreedzame co-existentie in samenleven en samenwerken mogelijk is.
- En de vierde categorie; het vermogen om emoties te beheersen, om hun destructieve invloed op de persoon zelf te beperken, het onderhouden van langdurige relaties en verandering in overeenstemming met de omgeving.
Kortom: emotionele intelligentie versterkt het vermogen van iemand om zowel zijn eigen als andermans emoties en gevoelens te volgen, deze te begrijpen en deze informatie te gebruiken als leidraad bij het denken over en het nemen van goede beslissingen. Dankzij emotionele intelligentie kunnen we de meest significante gevoelens herkennen, localiseren, we kunnen ze uiten, interpreteren, en de oorzaken en effecten van verschillende emoties begrijpen, deze beheren en gebruiken in onze acties.
Bij het managen van elk conflict zijn de sleutelwoorden het realistisch analyseren van het conflict, een positief zelfbeeld en een positief beeld van de ander, grip op de eigen emotie en begrip voor de emoties van anderen, empathie en gedragsstrategie. Emotionele intelligentie werkt als probleem-navigatie-instrument om op een positieve manier met
conflicten om te gaan. Emotionele Intelligentie is maatgevend bij het waarnemen van informatie, bij verwerken daarvan en vervolgens het plaatsen in een passend kader.