Wat gebeurt er met een erfenis bij een scheiding?

Bij een scheiding komt er veel kijken, zeker als er sprake is van een erfenis. Moet een erfenis worden verdeeld? En wat als er speciale afspraken zijn gemaakt? In deze blog leggen we stap voor stap uit hoe het zit, zodat je goed voorbereid bent.

Valt een erfenis altijd in de gezamenlijke boedel?

Of een erfenis in de gezamenlijke boedel valt, hangt af van twee belangrijke factoren: de huwelijksvorm en de voorwaarden van de erfenis.

  1. Bij beperkte gemeenschap van goederen:
    Als de erfenis tijdens het huwelijk is ontvangen, kan deze in de gemeenschappelijke boedel vallen. Dit gebeurt alleen als er geen uitsluitingsclausule is opgenomen.

  2. Bij volledige gemeenschap van goederen:
    Een erfenis valt ook in de gezamenlijke boedel als deze vóór het huwelijk is ontvangen, tenzij er een uitsluitingsclausule is.

Conclusie: zonder uitsluitingsclausule kan een erfenis in de boedel vallen en moet deze mogelijk worden verdeeld.

Wat is een uitsluitingsclausule en waarom is het belangrijk?

Een uitsluitingsclausule betekent dat de erflater expliciet heeft bepaald dat de erfenis alleen naar de erfgenaam gaat. Partners (de "koude kant") worden hiermee buitengesloten.

  • Wat valt onder de uitsluitingsclausule?
    Niet alleen het geërfde bedrag zelf, maar ook wat met dat bedrag wordt verkregen. Bijvoorbeeld: je erft €100.000, investeert dit in een woning en ontvangt huurinkomsten. Die huur valt ook onder de uitsluitingsclausule, mits dit schriftelijk is vastgelegd.
  • Hoe bewijs je de uitsluiting?
    Een schriftelijke verklaring is noodzakelijk. Hoewel dit niet via een notaris hoeft, geeft een officiële akte wel extra zekerheid en voorkomt het discussie.

Moet een erfenis met uitsluiting in het scheidingsconvenant worden opgenomen?

Het is niet verplicht om een uitgesloten erfenis in het scheidingsconvenant te vermelden, omdat deze buiten de gezamenlijke boedel valt. Toch kan het verstandig zijn om dit wél te doen, vooral als er twijfel bestaat of als je andere afspraken wilt maken. Dit biedt duidelijkheid en voorkomt onenigheid.

Let op: Als de erfenis op een gezamenlijke rekening is gestort, kan dit tot discussie leiden. Het is dan raadzaam om vast te leggen hoe hiermee wordt omgegaan.

Wat als er een conflict ontstaat over een erfenis?

Soms ontstaat er discussie, bijvoorbeeld als een bedrag van een uitgesloten erfenis op de rekening van de ander staat. Hoe los je dit op?

  • Communicatie en verzoek om teruggave:
    Stuur een schriftelijk verzoek waarin je uitlegt waarom de erfenis niet gedeeld hoeft te worden. Vraag de andere partij om het bedrag terug te storten.
  • Juridische stappen:
    Als het verzoek wordt geweigerd, kun je juridische actie ondernemen. Voor bedragen onder €25.000 kun je dit zonder advocaat doen. Het proces heet revindicatie, waarbij je vraagt om de teruggave van jouw eigendom.

Voorbeeldsituatie: Een erfenis die niet in het convenant is opgenomen

Een veelvoorkomende casus: een man heeft een erfenis ontvangen met uitsluitingsclausule. Het bedrag stond op de rekening van zijn ex-partner en is niet in het scheidingsconvenant vermeld. De ex-partner weigert het geld terug te geven. Wat nu?

Advies:
De man kan een officiële brief sturen met het verzoek om teruggave. Als dit niet lukt, kan hij via de rechter de erfenis terugvorderen. De procedure kan zonder advocaat worden gevoerd als het bedrag lager is dan €25.000.

Conclusie: Wat moet je doen bij een erfenis en scheiding?

Een erfenis is in principe privébezit, maar er zijn uitzonderingen. Controleer altijd:

  • De huwelijksvoorwaarden.
  • Of er een uitsluitingsclausule is.
  • Waar de erfenis fysiek (rekening, eigendom) staat.

Bij twijfel of conflicten is het verstandig om juridisch advies in te winnen. Zo zorg je dat jouw rechten goed worden beschermd en voorkom je verrassingen tijdens de scheiding.