Een pensioen is te onderscheiden in een ouderdomspensioen en een (bijzonder) partnerpensioen. Het ouderdomspensioen ziet op het pensioen dat wordt opgebouwd gedurende de werkende periode en wordt ontvangen als men de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Het partnerpensioen wordt door de ex-partner ontvangen, nadat de partner die het pensioen heeft opgebouwd komt te overlijden. Na een scheiding wordt het tot dan opgebouwde partnerpensioen omgezet in een bijzonder partnerpensioen (nabestaandenpensioen).
Wijze verdeling pensioen na scheiding
De wijze waarop het ouderdomspensioen na een scheiding wordt verdeeld is afhankelijk van de scheidingsdatum (datum inschrijving gemeente).
Op 1 mei 1995 is de Wet Verevening Pensioenrechten bij scheiding (Wet VPS) in werking getreden. Het tijdens het huwelijk opgebouwde ouderdomspensioen wordt verdeeld. Bent u dus na 1 mei 1995 gescheiden dan ziet de Wet VPS alleen op een verdeling van het ouderdomspensioen.
De Pensioenwet bepaalt dat een ex-partner recht heeft op een partnerpensioen tot aan de scheidingsdatum. Dit wordt een bijzonder partnerpensioen (nabestaandenpensioen) genoemd. De wetten zijn van regelend recht. Dit betekent dat partijen in onderling overleg hiervan kunnen afwijken.
Een standaard pensioenverdeling houdt in dat de Wet VPS (het ouderdomspensioen wordt 50-50 verdeeld) en de Pensioenwet (de aanspraken op partnerpensioen worden behouden) van toepassing zijn.
Afwijken van de standaardregeling
Er wordt steeds vaker van de standaardregeling afgeweken. Dit gebeurt niet altijd op de juiste wijze of de wijze die partijen daadwerkelijk voor ogen hebben gehad. Partijen denken een verdeling van het pensioen volledig te hebben uitgesloten, maar dit blijkt anders geregeld te zijn. De Pensioenwet wordt domweg vergeten.
Als partijen een toepassing van de Wet VPS uitsluiten dan is daarmee nog geen afstand gedaan van het bijzonder partnerpensioen. De pensioenuitvoerder zal een partnerpensioen voor de ex-partner reserveren. Ook hiervan moet uitdrukkelijk afstand worden gedaan. Dit kan in een echtscheidingsconvenant en moet voldoende concreet zijn. Mocht ten tijde van de scheiding niets of onvoldoende geregeld zijn dan kan achteraf altijd nog een afstandsverklaring worden getekend voor het partnerpensioen. In de praktijk zit men hier zoveel jaren na een scheiding niet meer op te wachten. Nog afgezien van de discussie of men het partnerpensioen überhaupt wilde verdelen.
Afspraken in een convenant (contract)
Om discussie over de verdeling van het partnerpensioen te voorkomen nemen onze advocaten altijd een afspraak op over het partnerpensioen in een convenant. Of dit nu inhoudt dat de Pensioenwet van toepassing is of deze wordt uitgesloten. Op deze wijze wordt een verdeling van het partnerpensioen besproken en blijkt duidelijk welke afspraken hierover zijn gemaakt.
Andere oudedagsvoorzieningen
Tot slot. Heeft u andere oudedagsvoorzieningen getroffen en gaat u scheiden? Denkt u bijvoorbeeld aan levens- of lijfrenteverzekeringen. Dan is het goed om het volgende in aanmerking te nemen. De naam van de begunstigde van deze verzekeringen dient als gevolg van de scheiding veelal gewijzigd te worden, omdat een ex-partner met naam als eerste begunstigde staat vermeld op de polis. Ook hier staat niet iedereen bij stil.
Behoud van het volledige eigen pensioen na scheiding?
Het vorenstaande is geschreven door mr Eveline Dirks. Eveline is als advocate werkzaam bij Knuwer Advocaten. (dirks@knuwer.nl). Heeft u familierechtelijke vragen? Neemt u dan gerust vrijblijvend contact met ons op.
Kantoor Alkmaar: 072-5127117
Kantoor Den Helder: 0223-660114
Advocaten Familierecht Alkmaar: René van Gulick, Tanya op de Weegh, Sietske Kuijs of Eveline Dirks.
Advocaten Familierecht Den Helder: Nicolette Plat en Jolanda Spanjaard.
