Ouderlijk gezag en echtscheiding
Ouderlijk gezag is een van die termen die je in verband met een scheiding wel eens voorbij hoort komen. maar wat is het nou precies? Als je gaat scheiden en samen het gezag hebt over je kinderen, dan verandert de scheiding daar niets aan. Het gezag blijft. Je blijft beiden ouders van je kinderen. Meestal heb je als ouder het gezag over je kinderen.
Wat betekent het om ouderlijk gezag te hebben over je kind? Het betekent dat je bepaalde rechten en plichten hebt. Je bent wettelijk vertegenwoordiger van je kind. Dat betekent dat je beslissingen mag nemen voor je kind. Bijvoorbeeld of je kind een bepaalde operatie moet krijgen. Of naar welke school je kind gaat. Het betekent ook dat je erop wordt aangesproken als je kind schulden maakt of schade veroorzaakt.
Ouderlijk gezag eindigt als het kind 18 wordt. Dan is je kind meerderjarig. Je moet nog wel de kosten van levensonderhoud en studie blijven betalen tot je kind 21 jaar is.
Beide ouders hebben gelijke rechten en plichten. Het ouderlijk gezag is uitsluitend gebaseerd op de relatie kind-ouder niet op de relatie tussen ouders onderling. Het kind heeft recht op een gelijkwaardige verzorging en opvoeding van beide ouders. Een echtscheiding verandert hier niets aan. Als je gaat scheiden moet je hierover afspraken maken met elkaar. De afspraken die je over de verdeling van de zorg en opvoeding maakt neem je op in het ouderschapsplan. Op deze site kan je gratis zo’n ouderschapsplan maken. Kijk maar eens hoe het werkt. Het opstellen van het plan verplicht je tot niets.
Het ouderlijk gezag omvat ook de plicht om de band van het kind met de andere ouder te bevorderen. Bij scheiden of uit elkaar gaan blijft het gezamenlijk ouderlijk gezag bestaan. Hiervan kan alleen worden afgeweken als er een onaanvaardbaar risico is dat het kind klem of verloren zou raken tussen de ouders.
Wanneer je als ouders allebei het gezag hebt heet dat gezamenlijk gezag. Als ouders kan je gezamenlijk gezag hebben tijdens een huwelijk, geregistreerd partnerschap of na een echtscheiding. Ook als je ongehuwd bent of samen met je (nieuwe) partner kan je gezamenlijk ouderlijk gezag hebben.
Alleen als er hele grote problemen zijn tussen jou en je (ex)-partner die nadelig zijn voor je kind kan de rechter besluiten het gezag aan één van jullie toe te wijzen. Dit kan in de echtscheidingsprocedure of later. De rechter kijkt bij zijn beslissing alleen naar het belang van je kind. Alleen als de rechter denkt dat je kind het risico loopt tussen jullie klem komen te zitten, kent hij het gezag aan één ouder toe. Voordat hij een beslissing neemt zal de rechter ook altijd de mening van de kinderen vragen. Ook een kind van 12 jaar of ouder kan de rechter vragen om het ouderlijk gezag aan een van de ouders toe te wijzen.
Als een van jullie na de echtscheiding toch het gezag krijgt over je kinderen dan heeft je ex partner recht op omgang. De andere ouder heeft ook recht op informatie en consultatie. Het recht op informatie houdt in dat je ex op de hoogte wordt gehouden van belangrijke zaken rond jullie kind. Belangrijke zaken zijn de keuze voor een school en de gezondheid van je kind. Ook moet je je ex betrekken bij belangrijke beslissingen. Als jullie het daarover niet eens worden, neemt de ouder met het gezag uiteindelijk de beslissing.
Iedereen die 18 jaar of ouder is kan gezag hebben. Je kan geen gezag hebben als je onder curatele staat of een geestelijke stoornis hebt. De moeder krijgt automatisch het ouderlijk gezag. De vader heeft automatisch het gezag als het kind geboren is tijdens het huwelijk of tijdens het geregistreerd partnerschap. Is er geen huwelijk of geregistreerd partnerschap? Dan kan de vader gezag aanvragen. De vader moet dan eerst het kind erkennen. Sinds 1 april 2014 geldt dit ook vrouwelijke echtgenote of vrouwelijke geregistreerde partner van de moeder.
Als je na je scheiding gezamenlijk met je nieuwe partner gezag wilt over je kinderen dan kan dat onder de volgende voorwaarden
- Heeft het kind al een andere ouder? Dan moet je samen met je nieuwe partner tenminste 1 jaar voor het kind hebben gezorgd en je moet als ouder tenminste 3 jaar lang alleen het gezag hebben gehad.
- Heeft je kind geen andere ouder? Dan moet je als ouder alleen het gezag hebben, je partner moet een goede band hebben met het kind, het kind moet kunnen opgroeien in een veilige omgeving, het kind moet zich goed kunnen ontwikkelen. Een kind van 12 jaar of ouder mag hier zelf ook z’n mening over geven bij de rechter.